แมงมุมแม่ม่ายดำ (Black Widow Spider) เป็นหนึ่งในสัตว์ที่หลายคน ได้ยินชื่อแล้วถึงกับขนลุก ไม่ว่าจะเป็นเพราะรูปลักษณ์ของมัน หรือพิษที่ขึ้นชื่อว่าอันตราย แต่ในความเป็นจริง แมงมุมแม่ม่ายดำไม่ได้เป็นภัยใหญ่หลวง สำหรับทุกคนเสมอไป บทความนี้จะพาไปรู้จัก กับแมงมุมแม่ม่ายดำในแต่ละด้าน เพราะการรู้จักธรรมชาติของมัน และวิธีรับมือจะช่วยให้เรา สามารถป้องกันตัวเอง จากอันตรายได้ดีขึ้น
แมงมุมแม่ม่ายดำ (Black Widow Spider) เป็นแมงมุมชนิดหนึ่ง ที่มีพิษร้ายแรง ร้ายแรงกว่าแมลงมีพิษอย่างเช่น ตะขาบ หลายเท่า แต่ลักษณะเด่นที่ทำให้มัน ได้รับความสนใจมากที่สุด คือรูปลักษณ์ของตัวเมีย ซึ่งมีสีดำมัน และมีสัญลักษณ์รูปนาฬิกาทรายสีแดง บริเวณท้อง ความเชื่อเรื่องการถูกกัด และเสียชีวิตจากพิษแมงมุมนี้ ทำให้หลายคนหวาดกลัวมัน แต่จริงๆ แล้วแมงมุมแม่ม่ายดำไม่ได้โจมตีคน โดยไม่จำเป็น แต่ทำไปเพราะเป็นการป้องกันตัว จากการถูกคุกคามเท่านั้น
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
ชื่อทวินาม
ที่มา: “แมงมุมแม่ม่ายดำ” [1]
ลักษณะ
พฤติกรรม
ชื่อแมงมุม “แม่ม่ายดำ” มาจากพฤติกรรมการผสมพันธุ์ ของแมงมุมชนิดนี้ ในกระบวนการผสมพันธุ์ของแมงมุมแม่ม่ายดำ หลังจากที่ตัวผู้ทำหน้าที่ผสมพันธุ์เสร็จ ตัวเมียอาจจะกินตัวผู้เป็นอาหาร ซึ่งเป็นส่วนหนึ่ง ของการเอาชีวิตรอด และการสะสมพลังงาน สำหรับการวางไข่ อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเสมอไป ตัวผู้บางครั้ง สามารถหลบหนีจากตัวเมียได้ หลังการผสมพันธุ์
แต่การที่ตัวเมียจะกินตัวผู้ ก็พบได้บ่อยในธรรมชาติ และนี่เป็นที่มาของคำว่า “แม่ม่าย” ที่ใช้ในชื่อของมัน ส่วนคำว่า “ดำ” ในชื่อแมงมุมแม่ม่ายดำนั้น มาจากลักษณะภายนอก ของแมงมุมตัวเมีย ที่มีสีดำมันเงา มีเครื่องหมายรูปนาฬิกาทรายสีแดงบนท้อง ทำให้มันดูโดดเด่น และจำได้ง่าย
แมงมุมแม่ม่ายดำ พิษของมันเป็นที่รู้จักกันดี ว่าอันตราย โดยเฉพาะในตัวเมีย พิษของมันส่งผลต่อระบบประสาท เนื่องจากสารพิษที่เรียกว่า ลาตร็อกท็อกซิน (Latrotoxin) ซึ่งเป็นสารที่สามารถ กระตุ้นการปล่อยสาร สื่อประสาทมากเกินไป ทำให้กล้ามเนื้อเกิดการเกร็ง อย่างรุนแรง และหากพิษเข้าสู่ระบบประสาทสำคัญ ที่ควบคุมกล้ามเนื้อ เช่น กล้ามเนื้อกะบังลม (ซึ่งมีบทบาทในการหายใจ) หรือกล้ามเนื้อหัวใจ พิษอาจทำให้เกิดภาวะอัมพาต ในกล้ามเนื้อเหล่านี้ [2]
เมื่อกล้ามเนื้อกะบังลม เกิดอัมพาต การหายใจจะหยุดชะงัก และหากการอัมพาตเกิดกับหัวใจ ก็จะทำให้หัวใจหยุดเต้น ซึ่งอาจนำไปสู่การเสียชีวิต ในกรณีที่ไม่ได้รับการรักษา อย่างทันท่วงที อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน มีการรักษาที่มีประสิทธิภาพ สำหรับผู้ที่ถูกแมงมุมแม่ม่ายดำกัด เช่น การให้เซรุ่มต้านพิษ และการรักษาตามอาการ ทำให้การเสียชีวิต จากพิษของแมงมุมแม่ม่ายดำ เป็นเรื่องที่พบได้น้อยมาก
การป้องกันตัวจากแมงมุมแม่ม่ายดำ เป็นเรื่องที่ทำได้ง่าย หากเรารู้จักวิธีระวัง และป้องกันในชีวิตประจำวัน การหลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีความเสี่ยง และการตรวจสอบบริเวณที่เราอยู่ จะช่วยลดโอกาสในการถูกกัด
วิธีป้องกันในบ้าน
หากคุณถูกแมงมุมแม่ม่ายดำกัด ควรทำตามขั้นตอนดังต่อไปนี้
ที่มา: “ห้ามเข้าใกล้เด็ดขาด!! แมงมุมมีพิษในประเทศไทย พร้อมวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น” [3]
สรุป แมงมุมแม่ม่ายดำ เป็นสัตว์ที่เราสามารถพบเห็นได้ทั่วไป ตามมุมตึก มุมของบ้าน หรือตามต้นไม้ เป็นสัตว์ที่มีพิษร้ายแรง หากเราตกเป็นเหยื่อเข้า แต่ถ้าเราศึกษาพฤติกรรม และเข้าใจธรรมชาติของมัน เราจะสามารถลดความเสี่ยงในการถูกกัดได้ แมงมุมแม่ม่ายดำไม่ได้เป็นอันตรายหากไม่มีการรบกวน ดังนั้นการป้องกัน และการรักษาความสะอาดในบ้าน จึงเป็นวิธีที่ดีที่สุด ในการหลีกเลี่ยงเจ้าแมงมุมตัวนี้