เม่นแคระแอฟริกา (Atelerix albiventris) เป็นหนึ่งใน สัตว์เลี้ยงยอดนิยม ที่ได้รับความสนใจจากผู้คนทั่วโลก ด้วยความน่ารัก และความพิเศษที่ไม่เหมือนใคร เนื่องจากเป็น สัตว์เลี้ยงง่ายตัวเล็ก มีเอกลักษณ์ และไม่ต้องการการดูแล ที่ซับซ้อนมาก ลักษณะที่โดดเด่นที่สุดของมันคือ ลำตัวที่ปกคลุมด้วยหนามแหลม ซึ่งช่วยป้องกันจากผู้ล่าในธรรมชาติ จึงเป็นที่นิยมนำมาเลี้ยง เป็นสัตว์เลี้ยงที่บ้านในปัจจุบัน
เม่นแคระแอฟริกา มีลำตัวเล็ก น้ำหนักประมาณ 300-600 กรัม เมื่อโตเต็มที่ ความยาวลำตัวประมาณ 15-20 เซนติเมตร มีหนามที่หลัง ซึ่งใช้ป้องกันตัว หนามเหล่านี้จะไม่แหลมคม เหมือนเม่นชนิดอื่น ๆ ทำให้สามารถจับได้ โดยไม่รู้สึกเจ็บ เม่นแคระจะม้วนตัว เพื่อป้องกันอันตราย หากรู้สึกตกใจ หรือต้องการซ่อนตัว เมื่ออยู่ในที่ไม่ปลอดภัย [1]
เม่นแคระแอฟริกาส่วนใหญ่ จะออกหากินเวลากลางคืน และนอนพักในเวลากลางวัน ซึ่งเป็นลักษณะพฤติกรรม ของสัตว์ที่มีชีวิตเชิงกลางคืน (nocturnal) พวกมันมีนิสัยรักสงบ ไม่ค่อยร้องหรือส่งเสียง ทำให้เป็นสัตว์เลี้ยง ที่ไม่รบกวนเจ้าของ
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
ที่มา: “เฮดจ์ฮอกสี่นิ้ว” [2]
เม่นแคระแอฟริกาควรได้รับ อาหารที่เหมาะสม และมีคุณค่าทางโภชนาการ อาหารหลักของเม่นแคระ สามารถใช้อาหารเม็ด ที่ผลิตขึ้นเฉพาะสำหรับเม่นแคระ หรือใช้เป็นอาหารแมว ที่มีโปรตีนสูง (protein content > 30%) แต่ควรให้ในปริมาณที่เหมาะสม เพื่อป้องกันโรคอ้วน นอกจากนี้ ควรเสริมด้วยหนอน หรือแมลงต่าง ๆ เพื่อเพิ่มโปรตีน และให้เม่นแคระได้ลิ้มลองอาหาร ที่หลากหลาย
การให้อาหารสด เช่น ผักและผลไม้ ควรเลือกที่มีน้ำตาลต่ำ และระมัดระวังเรื่องสารพิษ เช่น หลีกเลี่ยงองุ่น และอะโวคาโด เพราะอาจทำให้ เกิดปัญหาทางเดินอาหาร สำหรับน้ำ ควรเปลี่ยนใหม่ทุกวัน เพื่อรักษาความสะอาด และสุขอนามัย
ที่มา: “เม่นแคระกินอะไรได้บ้าง ! และ ห้ามกินอะไร ?” [3]
เม่นแคระแอฟริกาต้องการกรง ที่กว้างขวาง และมีการระบายอากาศที่ดี เพื่อให้สามารถวิ่งเล่น และออกกำลังกายได้ กรงควรมีที่หลบซ่อน และสถานที่นอนที่อบอุ่น การใช้ล้อวิ่งเป็นอุปกรณ์เสริม เพื่อช่วยให้เม่นแคระ ได้ออกกำลังกาย การปูพื้นควรเลือกใช้วัสดุ ที่ไม่ก่อให้เกิดฝุ่น เช่น แผ่นรอง หรือผ้าสำหรับสัตว์เลี้ยง ที่สามารถทำความสะอาดง่าย
อุณหภูมิที่เหมาะสม สำหรับเม่นแคระแอฟริกาอยู่ที่ ประมาณ 24-30 องศาเซลเซียส การปรับอุณหภูมิในกรง ให้เหมาะสม ช่วยป้องกันภาวะหนาวเย็น หรือร้อนเกินไป ซึ่งอาจทำให้เม่นแคระเจ็บป่วยได้
เม่นแคระแอฟริกา ต้องการการดูแลสุขภาพ อย่างสม่ำเสมอ ควรทำความสะอาดกรง เป็นประจำ เพื่อลดความเสี่ยงจากเชื้อโรค และแบคทีเรีย นอกจากนี้ ควรหมั่นตรวจสุขภาพ เป็นประจำ เช่น การตัดเล็บ และการตรวจสอบปัญหาผิวหนัง หรืออาการเจ็บป่วย ที่อาจเกิดขึ้น ควรพาไปพบสัตวแพทย์ ที่มีความรู้เฉพาะด้านสัตว์ขนาดเล็ก หากสังเกตเห็นอาการผิดปกติ เช่น มีการซึมเศร้า หรือการไม่อยากอาหาร
ข้อดี : เม่นแคระแอฟริกาเป็นสัตว์เลี้ยง ที่ไม่ส่งเสียงดัง และเลี้ยงง่าย ไม่ต้องการการเอาใจใส่มากเหมือนสัตว์อื่น ๆ ไม่แพ้กันกับความสามารถ ในการอยู่ร่วมกับคนในครอบครัว ได้ดีโดยไม่สร้างความวุ่นวาย
ข้อเสีย : เนื่องจากเป็นสัตว์ ที่มีพฤติกรรมออกหากิน ในตอนกลางคืน อาจไม่เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการเลี้ยงสัตว์ ที่สามารถทำกิจกรรม ในเวลากลางวัน นอกจากนี้ การเลี้ยงสัตว์ที่มีหนามแบบนี้ ยังต้องใช้ความระมัดระวัง ในการจับและดูแล และหากไม่มีสัตวแพทย์เฉพาะทางใกล้บ้าน อาจทำให้การดูแลสุขภาพเม่นแคระยุ่งยาก
การจับเม่นแคระ : เม่นแคระมักมีนิสัยขี้อาย เมื่อจับอาจม้วนตัว และกางหนาม ควรค่อยๆ จับอย่างระมัดระวัง และทำให้พวกมันรู้สึกปลอดภัย การที่จะให้ตัวเม่น ออกมาจากการม้วนตัว คือต้องจับเบาๆ แล้วค่อยๆลูบ เมื่อเม่นรู้สึกว่าข้างนอกปลอดภัย และไม่มีอันตราย เม่นจะค่อยๆออกมาเอง การทำให้เม่นที่เราเลี้ยง เชื่อใจในตัวผู้เลี้ยง จึงเป็นเรื่องที่สำคัญเป็นอย่างมาก
การสังเกตพฤติกรรม : เม่นแคระจะออกหากิน ในตอนกลางคืน ซึ่งเป็นพฤติกรรมปกติ หากเม่นมีอาการซึมเศร้า หรือไม่ยอมกิน ควรสังเกตอาการ และพาไปพบสัตวแพทย์ ที่มีความรู้เฉพาะทาง
สรุป เม่นแคระแอฟริกา เป็นสัตว์เลี้ยงขนาดเล็กที่น่ารัก และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว การเลี้ยงเม่นแคระ ต้องใช้การเอาใจ ใส่ที่เหมาะสม ทั้งในเรื่องอาหาร และการดูแลสุขภาพ นอกจากนี้ ยังต้องจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสม เพื่อให้พวกมันมีชีวิตที่ดี และสุขภาพแข็งแรง การเข้าใจพฤติกรรม และความต้องการของเม่นแคระแอฟริกา จะช่วยให้เราเลี้ยงสัตว์ชนิดนี้ อย่างมีความสุข และสร้างประสบการณ์ที่ดี สำหรับทั้งสัตว์เลี้ยง และเจ้าของ