ปลาฉลามหางแดง (Red-tailed black shark) หรือชื่อเรียกสุดแปลก ในไทยว่า “ปลาทรงเครื่อง” หนึ่งในพันธุ์ปลา จากวงศ์ปลาคาร์ป ที่ถูกตั้งชื่อสามัญว่าฉลาม เช่นเดียวกับ ปลาฉลามหางไหม้ (Bala Shark) ซึ่งพบได้ทั่วไป ในพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ โดยข้อมูลต่างๆ มีรายละเอียด ต่อไปนี้
ปลาพันธุ์ฉลามหางแดง หรือชื่ออื่นๆ ในวงการ ไม่ว่าจะเป็น ปลาฉลามทรงเครื่อง หรือปลาหมูทรงเครื่อง เป็นปลาน้ำจืดสกุล Cyprinidae ซึ่งมีข้อมูลแน่ชัดครั้งแรก ในปี พ.ศ. 2474 โดยนักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกัน Hugh McCormick Smith ซึ่งพบได้ทั้งใน บึงบอระเพ็ด และแม่น้ำเจ้าพระยา
ต่อมาในปี พ.ศ. 2477 มีรายงานว่า จับตัวอย่างปลาได้ ในคลองสีลม กระทั่งปี พ.ศ. 2544 หลงเหลืออยู่แค่ใน แม่น้ำเจ้าพระแห่งเดียว ทำให้นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 ถึง 2554 ในบัญชีแดงของ IUCN เชื่อกันว่า พวกมันสูญพันธุ์ไปแล้ว ตามธรรมชาติ เนื่องจากมีการระบายน้ำ เพื่อสร้างเขื่อนในช่วงทศวรรษ 2513 [1]
ลักษณะทั่วไปของ ปลาฉลามดำแดง คือมีลำตัวสีดำ น้ำเงินเข้ม ไร้ลวดลาย และจุดเด่นคือ หางสีแดงส้ม รูปร่างคล้ายๆ กับปลากาดำ ในสกุลเดียวกัน แต่ตัวจะเรียวยาว และขนาดเล็กกว่า ครีบใหญ่ หลังสูงทรงโค้ง มีอวัยวะรับความรู้สึก หรือศัพท์ทางการเรียกว่า Barbel บริเวณปาก
ซึ่งโตเต็มวัย ยาวได้ประมาณ 10-15 ซม. และมีอายุขัยเริ่มต้น 5-8 ปี สำหรับในตู้เลี้ยง หรืออาจยืนยาวถึง 10 ปีก็เป็นได้ โดยผู้คนส่วนใหญ่ มักสับสนว่ามัน เป็นสายพันธุ์เดียวกับ ปลาฉลามสีรุ้ง หรือปลาฉลาดกาแดง เพราะหน้าตาค่อนข้างเหมือนกัน แต่มีจุดสังเกตบางอย่าง ดังนี้
ฉลามหางแดง
ฉลามสายรุ้ง
ที่มา: Red Tail Shark vs. Rainbow Shark [2]
การเพาะพันธุ์ ฉลามหางแดง ขึ้นชื่อว่ายากมากๆ เนื่องจากพวกมัน มีพฤติกรรมค่อนข้างก้าวร้าว ไม่ว่าจะเป็นกับพันธุ์เดียวกัน หรือเพื่อนปลาพันธุ์อื่น แต่ก็ใช้ว่าจะทำไม่ได้ เมื่อถึงช่วงผสมพันธุ์ ต้องจับกลุ่มปลาอย่างน้อย 5 ตัว โดยมีตัวเมีย 4 ตัว ต่อตัวผู้ 1 ตัว ซึ่งในแต่ละครั้ง จะออกไข่ประมาณ 30 ฟอง
ที่มา: Care And Keeping In A Tank [4]
ด้วยเสน่ห์อันโดดเด่น คือหางสีแสงสดใส หลายคนอาจคิดว่า พวกมันจะมีค่าตัวที่แพง แต่ในความจริง ตลาดซื้อ-ขายราคาสัตว์น้ำ จำหน่ายเริ่มต้นที่ 1xx บาท สามารถสอบถามได้ ตามร้านขายปลาทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นช่องทางออนไลน์ Facebook, IG, Line หรือหน้าร้านโดยตรง
ปลาน้ำจืดฉลามหางแดง หรือ ปลาทรงเครื่อง ชื่ออาจจะดูแปลกๆ ดูน่าอร่อย แต่เรื่องความเด่น น่ามอง อยู่ในระดับต้นๆ อีกทั้งราคายังเบากระเป๋า ซื้อง่าย มีขายทั่วไป แต่ไม่เหมาะกับมือใหม่ เพราะนิสัยก้าวร้าว พฤติกรรมจุกจิก และส่วนใหญ่ต้องเลี้ยงแค่ตัวเดียว