ฉลามวาฬ (Whale Shark) เป็นหนึ่งในสัตว์ทะเลที่น่าทึ่ง และยิ่งใหญ่ที่สุด ในมหาสมุทร ด้วยขนาดร่างกายที่ใหญ่โต แต่เต็มไปด้วยความสงบเสงี่ยม และไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ ฉลามวาฬจึงได้รับการยกย่อง ให้เป็น “ฉลามวาฬผู้ใจดี” ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ ต่างหลงใหลในการศึกษา และเป็นสิ่งที่น่าสนใจ เป็นอย่างมากในหมู่นักท่องเที่ยว
ฉลามวาฬ เป็นฉลามที่ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ เช่น การดำน้ำดูฉลาม จึงได้รับความนิยม เป็นอย่างมากในปัจจุบัน เลยเป็นที่ดึงดูดใจ นักท่องเที่ยวจากทั่วโลก ที่ต้องการมาชมสัตว์ทะเล ยักษ์ใหญ่นี้แบบใกล้ชิด
แม้ว่าฉลามวาฬจะเป็นสัตว์ ที่ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ แต่มันกลับต้องเผชิญ กับภัยคุกคามจากการล่า ที่มากเกินไป การสูญเสียถิ่นอาศัย และปัญหามลพิษทางทะเล ทำให้เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ และได้รับการจัดการ อยู่ในกลุ่มเสี่ยงขั้นวิกฤต โดย IUCN [1] แต่อย่างไรก็ตาม การท่องเที่ยวนี้ ต้องถูกควบคุมอย่างระมัดระวัง เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบ ต่อพฤติกรรมธรรมชาติของฉลามด้วย
ฉลามวาฬเป็นปลาที่ใหญ่ที่สุด โดยมีความยาวเฉลี่ย ประมาณ 12-18 เมตร และบางตัวอาจยาวถึง 20 เมตร หรือมากกว่า ร่างกายเป็นรูปร่างกระบอกยาว และเรียว ซึ่งช่วยให้มันสามารถว่ายน้ำ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีสีเทา หรือสีน้ำเงินเข้มเป็นพื้นฐาน ลำตัวมีลายจุดสีขาว กระจายทั่วทั้งตัว ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะ ที่ช่วยให้สามารถจำแนก ฉลามวาฬจากปลาชนิดอื่นๆ ได้
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
ที่มา: “ ปลาฉลามวาฬ ” [2]
การท่องเที่ยว เชิงอนุรักษ์ที่ยั่งยืน ไม่เพียงแต่ช่วยส่งเสริม การอนุรักษ์ฉลามวาฬเท่านั้น แต่ยังสร้างความตระหนักรู้ เกี่ยวกับความสำคัญ ของการปกป้อง สิ่งแวดล้อมทางทะเล นักท่องเที่ยวที่มีประสบการณ์ การชมฉลามวาฬอย่างใกล้ชิด มักจะกลับไปด้วยความประทับใจ และความรู้เกี่ยวกับความเปราะบาง ของระบบนิเวศ ซึ่งสามารถเป็นแรงผลักดัน ให้เกิดการอนุรักษ์ในวงกว้างได้
ฉลามวาฬ เป็นที่รู้จักในหลายชื่อทั่วโลก เช่น
ชื่อเหล่านี้สะท้อนถึงความเชื่อ ทางวัฒนธรรม และลักษณะเฉพาะของฉลามวาฬนั่นเอง
ข้อมูลเกี่ยวกับ พฤติกรรมการผสมพันธุ์ ของฉลามวาฬยังค่อนข้างน้อย แต่เชื่อว่าพวกมัน อาจทำการผสมพันธุ์ ในพื้นที่ที่มีอาหารอุดมสมบูรณ์ เป็นสัตว์ที่ให้กำเนิดแบบมีไข่ (ovoviviparous) ซึ่งหมายความว่า ไข่จะพัฒนาในตัวแม่ และลูกจะเกิดออกมามีชีวิตอยู่ในตัวแม่ ระยะเวลาตั้งครรภ์ อาจยังไม่ชัดเจน แต่อาจใช้เวลานานหลายเดือน โดยที่ตัวแม่จะพัฒนาลูกในร่างกาย จนกว่าพวกมันจะพร้อมที่จะเกิด
ฉลามวาฬใช้วิธีการกรองน้ำ เพื่อหาอาหาร โดยการเปิดปากกว้าง และดูดน้ำเข้ามา จากนั้นน้ำจะถูกกรอง ผ่านซี่กรองเหงือก เพื่อจับแพลงก์ตอน และสัตว์น้ำเล็กๆ ที่เป็นอาหาร คล้ายกับ วาฬบรูด้า และการว่ายน้ำ จะว่ายน้ำช้าเพียง 3-5 กิโลเมตรต่อชั่วโมงเท่านั้น เพื่อที่จะให้สามารถกรองอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การเคลื่อนที่มักจะว่ายน้ำ ในแนวนอนใกล้ผิวน้ำ และบางครั้งอาจพบว่า มันว่ายน้ำอยู่ในระดับลึกเพื่อหาอาหาร สามารถเดินทางไกล หลายพันกิโลเมตร เพื่อหาแหล่งอาหาร และสามารถพบได้ในหลายพื้นที่ ของมหาสมุทรทั่วโลก มักจะพบอยู่เป็นกลุ่มขนาดเล็ก หรือใหญ่ เพื่อที่จะหาอาหารได้ดียิ่งขึ้น
สรุป ฉลามวาฬ เป็นปลาที่มีขนาดใหญ่ เป็นที่ตื่นตาตื่นใจ แก่ผู้ที่พบเห็น เป็นปลาที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ แต่โดยรวมแล้วเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ ของการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่สำคัญ ที่ไม่เพียงแต่สร้างประสบการณ์ ที่น่าจดจำให้กับนักท่องเที่ยว แต่ยังเป็นการสนับสนุนการอนุรักษ์ สัตว์ทะเลยักษ์ใหญ่ แห่งท้องทะเลนี้ให้คงอยู่ต่อไปในธรรมชาติ