แมลงมีพิษ อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม

แมลงมีพิษ

แมลงมีพิษ เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่ดูไร้พิษภัย แต่แท้จริงแล้วอาจสร้างอันตรายให้กับมนุษย์และสัตว์ได้ ทั้งจากการต่อย กัด หรือการสัมผัสสารพิษที่ปล่อยออกมา อาการของคนที่ถูกพิษทำร้ายนั้น จะแตกต่างกันไปตามชนิดของแมลง และปริมาณพิษที่ได้รับ บางครั้งอาจรุนแรงถึงขั้นทำให้บาดเจ็บ หรือเสียชีวิตได้ บทความนี้จะพาไปรู้จักแมลงมีพิษต่างๆ พร้อมทั้งวิธีการรับมือ และวิธีรักษาอาการเบื้องต้น เมื่อโดนพิษของแมลงเข้า

แมลงมีพิษ พฤติกรรมการทำร้ายของแมลง

แมลงมีพิษ มีหลายชนิด และพิษที่พวกมันปล่อยออกมา มีความแตกต่างกัน ทั้งในแง่ของวิธีการส่งพิษ และผลกระทบที่มีต่อเหยื่อ หรือตัวบุคคล เช่นการกัดของตะขาบ การต่อยของผึ้ง หรือทั้งกัดทั้งต่อยของมด พฤติกรรมการทำร้ายของแมลงเหล่านี้ ส่วนใหญ่เกิดขึ้นเพราะต้องการป้องกันตัวหรือปกป้องรัง แมลงบางชนิดจะไม่ทำร้ายเยื่อก่อน หากไม่รู้สึกว่าถูกบุกรก หรือถูกคุกคาม และระดับความรุนแรงขึ้นอยู่กับชนิด ของแมลงที่ได้รับ

ประเภทของแมลงมีพิษ

แมลงที่มีพิษมีหลายชนิด ตัวอย่างของแมลงมีพิษที่พบได้บ่อย คือ

  • ผึ้ง (Bee) – มีเหล็กในที่ปล่อยพิษเมื่อถูกกัด หรือแทงเข้าไปในผิวหนัง พิษผึ้งอาจทำให้เกิดอาการแพ้ หรือปฏิกิริยาที่รุนแรงได้
  • แตน (Wasp) – พิษจากแตนสามารถทำให้ เกิดความเจ็บปวด และอาการแพ้ได้
  • มดแดงไฟ (Fire Ants) – มดแดงไฟ จะกัดและต่อยหลายครั้ง พร้อมปล่อยพิษเข้าไปในรอยกัด พิษจะทำให้เกิดรอยแผล และอาการคัน
  • แมงป่อง (Scorpion) – แมงป่องมีเหล็กใน ที่หางใช้สำหรับปล่อยพิษ ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการปวด ร้อน อาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ในบางกรณี
  • ตะขาบ (Centipede) – มีพิษในเขี้ยวที่ใช้ในการกัดเหยื่อ ซึ่งอาจทำให้เกิดความเจ็บปวดและบวม

ยกตัวอย่างลักษณะการทำร้ายของแมลงมีพิษ

ผึ้งหลวง (Apis dorsata)
ลักษณะการทำร้าย : เมื่อผึ้งรู้สึกว่าถูกคุกคาม มันจะใช้เหล็กในแทงเข้าไป ในผิวหนัง แล้วปล่อยพิษออกมา เหล็กในของผึ้งจะมีเงี่ยง ที่ยึดติดกับผิวหนัง และเมื่อมันบินหนีไป เหล็กในจะหลุดออกมา ทำให้ผึ้งตายในที่สุด

แตนยักษ์เอเชีย (Vespa mandarinia)
ลักษณะการทำร้าย : แตนสามารถต่อยหลายครั้ง โดยไม่สูญเสียเหล็กใน ต่างจากผึ้ง เมื่อมันรู้สึกถูกคุกคาม มันสามารถใช้เหล็กใน ต่อยหลายครั้งในคราวเดียว มักอยู่รวมเป็นกลุ่ม และมีการโจมตีเป็นกลุ่มเมื่อถูกรุกราน โดยเฉพาะหากรังของมันถูกคุกคาม [1]

มดแดงไฟ (Fire Ants)
ลักษณะการทำร้าย : มดแดงไฟ จะกัดและต่อยหลายครั้ง พร้อมปล่อยพิษเข้าไปในรอยกัด พิษของมดแดงไฟมีองค์ประกอบ เป็นสารเคมีที่เรียกว่า Alkaloid venom ซึ่งเป็นสารที่มีฤทธิ์ทางเคมีแรงสูง ส่งผลกระทบต่อระบบประสาทของเหยื่อ พิษนี้ทำให้เกิดอาการปวดแสบปวดร้อน คล้ายกับการถูกไฟไหม้ เมื่อโดนต่อย [2]

ตะขาบ (centipede)
ลักษณะการทำร้าย : ตะขาบมีพิษที่เกิดจากต่อมพิษ บริเวณขากรรไกรคู่หน้า ที่พัฒนาขึ้นเป็นเขี้ยวสำหรับกัดเหยื่อ และป้องกันตัว เมื่อตะขาบกัด เหยื่อจะได้รับพิษที่เป็นส่วนผสม ของสารเคมีหลายชนิด พิษเหล่านี้มีคุณสมบัติ ในการทำลายเนื้อเยื่อ และส่งผลต่อระบบประสาท

แมลงมีพิษ วิธีหลีกเลี่ยงการถูกทำร้าย

แมลงมีพิษ

แมลงมีพิษ การหลีกเลี่ยงการถูกทำร้าย สามารถทำได้ด้วยการระมัดระวังตัว และปรับพฤติกรรมในบางสถานการณ์ การปฏิบัติตามวิธีเหล่านี้ จะสามารถลดความเสี่ยง ในการถูกแมลงมีพิษทำร้ายได้อย่างมาก โดยมีวิธีที่สามารถปฏิบัติได้ ดังนี้

  1. การหลีกเลี่ยงสถานที่ ที่แมลงมีพิษชุกชุม : ไม่ควรเดินเล่นในบริเวณที่มดแดงไฟ หรือแมงป่องอาจซ่อนอยู่ เช่น พื้นหญ้า หรือที่ทิ้งขยะ
  2. การปกปิดร่างกาย : สวมเสื้อผ้าที่ปกปิดร่างกายให้มิดชิด โดยเฉพาะเมื่อไปเดินในพื้นที่ธรรมชาติ เช่น ป่า หรือทุ่งหญ้า ที่อาจเป็นแหล่งอาศัยของแมลงมีพิษ
  3.  การปฏิบัติตัวในบริเวณที่มีแมลงมีพิษ : ไม่ควรทำเสียงดังหรือทำให้แมลงตกใจ เพราะอาจกระตุ้นให้แมลงเหล่านั้น โจมตีได้ และอย่าใช้ยาฆ่าแมลง หรือสเปรย์กำจัดแมลง ใกล้รังแมลงมีพิษ เพราะจะทำให้พวกมันก้าวร้าวมากขึ้น และอาจทำให้โดนโจมตี

อาการของพิษแมลง

อาการทั่วไป

  • ปวด : รู้สึกเจ็บแปลบ ในบริเวณที่ถูกกัดหรือต่อย
  • บวมและแดง : ผิวหนังบริเวณที่ถูกกัด จะบวมและมีสีแดง
  • คัน : บางครั้งอาจเกิดอาการคันร่วมด้วย
  • อักเสบ: อาจเห็นผิวหนังเริ่มบวมอักเสบและมีตุ่มนูน

อาการแพ้พิษ (ปฏิกิริยารุนแรง)

  • หายใจลำบาก : เนื่องจากระบบทางเดินหายใจบวม
  • ผื่นลมพิษ : เกิดผื่นแดงและบวมทั่วร่างกาย
    บวมรอบดวงตา และริมฝีปาก : เกิดอาการบวมผิดปกติ
  • คลื่นไส้ อาเจียน : บางครั้งอาจมีอาการมึนงงร่วมด้วย
  • เวียนหัว ใจสั่น : รู้สึกอ่อนแรงหรือหน้ามืด

ภาวะช็อกจากพิษ (Anaphylaxis)

  • ความดันโลหิตลดลง : ส่งผลให้หมดสติ
  • หายใจไม่ออก : คอและลิ้นบวมจนกีดขวางทางเดินหายใจ
  • ชีพจรเต้นเร็วแต่เบา : สัญญาณเตือนว่าร่างกายเข้าสู่ภาวะวิกฤติ
  • หมดสติหรือช็อก : หากไม่ได้รับการรักษา อาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

 การรักษาเบื้องต้นหากโดนพิษของแมลง

  • เอาเหล็กในออก : หากโดนแมลงที่มีเหล็กใน ให้ใช้ของแข็งขูดเบา ๆ อย่าบีบเหล็กใน เพราะจะทำให้พิษแพร่กระจาย
  • ล้างแผลด้วยน้ำสะอาด : เพื่อกำจัดสิ่งสกปรก และพิษออกจากแผล
  • ประคบเย็น : ช่วยลดอาการบวมและปวด
  • ทายาแก้คันหรือยาหม่อง : เพื่อลดอาการระคายเคือง
  • กินยาลดอาการแพ้ : หากมีอาการแพ้ เช่น บวมแดงมากผิดปกติ
  • รีบพบแพทย์ : หากมีอาการหายใจลำบากหรือช็อก ควรไปพบแพทย์ทันที

    ที่มา: “อาการแพ้พิษจากแมลง และการดูแลเบื้องต้น” [3]

แมลงมีพิษ Poisonous insects

สรุป แมลงมีพิษ เป็นสิ่งที่เราควรระมัดระวัง แม้ว่าบางครั้งพิษของมันอาจแค่สร้างความเจ็บปวดเล็กน้อย แต่หากเราแพ้พิษหรือถูกกัดในจุดสำคัญ อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพได้อย่างรุนแรง ดังนั้น เราควรเตรียมพร้อมป้องกันตัวเอง และรู้วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นหากเกิดเหตุไม่คาดฝัน การใส่ใจสิ่งเล็ก ๆ รอบตัวอย่างแมลงมีพิษ อาจช่วยให้เราปลอดภัยและใช้ชีวิตได้อย่างไร้กังวลมากขึ้น

Facebook
Twitter
Telegram
LinkedIn
ข้อมูลผู้เขียน

แหล่งอ้างอิง