Menu
สัตว์พาหนะ หรือที่เรียกว่า “วาฮานา” (Vahana) ในศาสนาฮินดู มีความสำคัญอย่างมาก เพราะเป็นสัญลักษณ์ ของพลัง และคุณลักษณะ ของเทพเจ้าแต่ละองค์ วาฮานาไม่เพียงแต่เป็นพาหนะ ที่ช่วยให้เทพเจ้าเดินทาง แต่ยังสื่อถึงคุณธรรม และพลังที่เทพเจ้า ในแต่ละองค์นำพามาสู่โลก สัตว์เหล่านี้มักเกี่ยวข้องกับตำนาน และศิลปะฮินดู ที่มีความเชื่อมโยงกับการบูชา และความศรัทธา บทความนี้จะพามารู้จัก สัตว์พาหนะของแต่ละองค์ ว่ามีอะไรบ้าง
สัตว์พาหนะ ในศาสนาฮินดู เป็นสัตว์ของเทพเจ้าในแต่ละองค์ ที่มีความหมายเฉพาะ สัตว์เหล่านี้ ทำหน้าที่เป็นสัญลักษณ์ ที่สะท้อนถึงพลัง และคุณลักษณะของเทพเจ้า พาหนะเหล่านี้ เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างโลกทัศน์ และระบบความเชื่อ ของศาสนาฮินดู ซึ่งช่วยให้ผู้คนเข้าใจ และเชื่อมโยงกับเทพเจ้า ได้ดียิ่งขึ้น
พระวิษณุ (Vishnu) – ครุฑ (Garuda)
พระวิษณุ เทพผู้รักษาและปกป้องจักรวาล มีพาหนะคือ ครุฑ ซึ่งเป็นนกยักษ์ที่มีรูปร่างผสมระหว่างมนุษย์และนกอินทรี ครุฑเป็นสัญลักษณ์ของความเร็ว ความแข็งแกร่ง และพลังที่สามารถต่อสู้ กับความชั่วร้าย ครุฑยังเป็นเทพเจ้าแห่งนก และมักปรากฏ ในตำนานการต่อสู้กับอสูร
พญาครุฑ มีชื่อว่า “คัชยปะ” เป็นบุตรของพระฤๅษี “กัศยป” และ “นางวินตา” พญาครุฑเกิดขึ้นมาพร้อมกับพละกำลัง ที่มหาศาล และปีกที่ใหญ่โต เขามีความสามารถ ในการบินข้ามจักรวาลอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นคุณสมบัติ ที่ทำให้เขาโดดเด่นตั้งแต่เกิด จึงได้มาเป็น พาหนะของพระวิษณุ [1]
พระศิวะ (Shiva) – โคนันทิ (Nandi)
พระศิวะ เทพแห่งการทำลายล้าง และการสร้างใหม่ มีพาหนะคือ โคนันทิ ซึ่งเป็นโคศักดิ์สิทธิ์ โคนันทิเป็นสัญลักษณ์ของความจงรักภักดี ความแข็งแรง และความบริสุทธิ์
นอกจากจะเป็นพาหนะ ของพระศิวะแล้ว ในศาสนาฮินดู ชาวฮินดูเชื่อว่า โคนนทิ เป็นสัญลักษณ์ แห่งความอุดมสมบูรณ์ ความเจริญรุ่งเรือง และความมั่นคงทางการเกษตร เนื่องจากวัว เป็นสัตว์ที่มีบทบาทสำคัญ ในวิถีชีวิตทางการเกษตร โคนนทิจึงเป็นตัวแทนของการอุดมสมบูรณ์ และเป็นสื่อกลาง ในการขอพรจากพระศิวะ เพื่อความเจริญในพื้นที่เพาะปลูก และชีวิตความเป็นอยู่
พระพรหม (Brahma) – หงส์ (Hamsa)
พระพรหม ผู้สร้างจักรวาล มีพาหนะคือ หงส์ หงส์ในศาสนาฮินดูเป็นสัญลักษณ์ของปัญญา ความบริสุทธิ์ และความสามารถในการแยกแยะสิ่งที่เป็นจริงและไม่จริง หงส์ยังถือเป็นสัตว์ที่สามารถบินข้ามน้ำและแผ่นดิน ซึ่งสะท้อนถึงความเป็นหนึ่งเดียวกับสวรรค์และโลก
ในตำนานหนึ่งกล่าวว่า พระพรหมเมื่อสร้างโลกขึ้นมาแล้ว ต้องการหาสิ่งที่สื่อถึงความสงบ ความบริสุทธิ์ และความสามารถ ในการแยกแยะระหว่างสิ่งที่ดี และไม่ดี จึงเลือกหงส์เป็นพาหนะของตนเอง หงส์สามารถบินไปในทุกทิศทาง ได้อย่างสง่างาม โดยไม่ยึดติดกับสิ่งใด สิ่งนี้สื่อถึงความสามารถ ของจิตใจที่เป็นอิสระ ไม่ยึดติดกับโลกียะ หงส์ยังถูกเชื่อว่าเป็นสัตว์ ที่สามารถแยกน้ำนม ออกจากน้ำได้ เปรียบเสมือนการแยกแยะ ความดี และความชั่วออกจากกันได้ [2]
พระอินทร์ (Indra) – ช้างเอราวัณ (Airavata)
พระอินทร์ ผู้เป็นราชาแห่งสวรรค์และเทพเจ้าแห่งสายฟ้า มีพาหนะคือ ช้างเอราวัณ ซึ่งเป็นช้างเผือกที่มีพลังศักดิ์สิทธิ์ ช้างเอราวัณเป็นสัญลักษณ์ของความยิ่งใหญ่และความมั่นคงในการปกครอง
ในสงครามระหว่างเทพเจ้า และอสูร (อสุรกายที่คอยก่อกวน และทำลายล้างจักรวาล) เมื่อเหล่าเทพ ต้องต่อสู้กับอสูร ช้างเอราวัณจะพาพระอินทร์ บินไปยังสนามรบ และแสดงพลังที่ยิ่งใหญ่ เพื่อปราบศัตรู นอกจากนี้ ช้างเอราวัณยังสามารถดลบันดาล ให้เกิดฝน และพายุที่สามารถช่วยในสงครามได้ [3]
สัตว์พาหนะ เป็นสัญลักษณ์ของพลัง ในศาสนาฮินดู มีบทบาทสำคัญในการสะท้อน ถึงพลังและอำนาจของเทพเจ้า เช่น พระศิวะที่มีโคศักดิ์สิทธิ์ โคนันทิ (Nandi) ซึ่งสื่อถึงความแข็งแกร่ง และความจงรักภักดี ส่วนพระวิษณุ มีพาหนะคือ ครุฑ (Garuda) นกยักษ์ที่เป็นสัญลักษณ์ของความกล้าหาญ และความเร็ว สัตว์พาหนะจึงไม่เพียงเป็นเพียงสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่เทพเจ้าขี่ แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ ที่สะท้อนถึงคุณลักษณะ และอำนาจของเทพเจ้าในแต่ละด้าน
สัตว์พาหนะบางตัว ถูกมองว่าเป็นตัวแทน ของการปราบความชั่วร้าย ในหลายตำนาน วาฮานามักจะช่วยเทพเจ้า ในการต่อสู้กับอสูร และปีศาจ ตัวอย่างเช่น ครุฑ เป็นสัญลักษณ์ของพลัง ที่สามารถต่อสู้กับอสูร และความชั่วร้าย ครุฑมักจะช่วยพระวิษณุ ในการปกป้องจักรวาล จากพลังแห่งความมืดได้
ศาสนาฮินดู เชื่อว่า สัตว์พาหนะเป็นตัวกลาง ที่ช่วยให้มนุษย์เข้าใจ และเชื่อมโยงกับเทพเจ้าได้มากขึ้น โดยสัตว์ที่ใช้เป็นสัตว์พาหนะ มักเป็นสัตว์ที่มีความสำคัญ ทางวัฒนธรรมในชีวิตประจำวัน เช่น หนูที่เป็นพาหนะ ของพระคเณศ ซึ่งเป็นตัวแทน ของความฉลาด และการขจัดอุปสรรค และ โคนนทิ ที่เชื่อว่าเป็นตัวแทนของการอุดมสมบูรณ์ และเป็นสื่อกลาง ในการขอพรจากพระศิวะ เพื่อความเจริญในพื้นที่เพาะปลูก และชีวิตความเป็นอยู่
สรุป สัตว์พาหนะ หรือ “วาฮานา” (Vahana) ในศาสนาฮินดู ไม่ได้เป็นเพียงพาหนะ ที่พาเหล่าเทพเจ้าเดินทาง แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ ที่สะท้อนถึงคุณลักษณะ และพลังของเทพเจ้าผู้นั้น ไม่ว่าจะเป็นครุฑ ที่ทรงพลังและรวดเร็ว ของพระวิษณุ โคนันทิผู้จงรักภักดี ของพระศิวะ หรือหนูผู้ฉลาด และแก้ปัญหาได้ของพระคเณศ สัตว์เหล่านี้ ล้วนเป็นส่วนหนึ่งของความศรัทธา และการบูชาในศาสนาฮินดู
