
วัวโฮลสไตน์ หรือ Holstein Friesian เป็นสายพันธุ์โคนม จากประเทศนิวซีแลนด์ และโดดเด่นอย่างมาก ในอุตสาหกรรม การเลี้ยงวัวนมระดับโลก อีกทั้งยังพบการเลี้ยง อยู่ในมากกว่า 160 ประเทศ ส่วนข้อมูลอื่นๆ อ่านต่อด้านล่าง
โฮลสไตน์ หรือหลากหลายชื่อเรียก เช่น Friesian หรือ Black and White เป็นสายพันธุ์วัว ที่สำคัญต่อประเทศเนเธอร์แลนด์ และได้รับการเลี้ยงดู ในฮอลแลนด์เหนือ และฟินแลนด์เป็นส่วนใหญ่ ซึ่งทั่วโลกรู้จัก ในชื่อเสียงของ พันธุ์วัวผลิตน้ำนมที่ดีที่สุด
และด้วยคุณภาพนม จึงทำให้สามารถพบ ฝูงวัวพันธุ์นี้ได้ในหลายประเทศ โดยเฉพาะในอเมริกา ซึ่งวัวมักปรากฏให้เห็น 2 สี ได้แก่ สีดำ-แดง และสีขาว พร้อมลายบนตัวเฉพาะ ซึ่งลายสีดำและขาว คล้ายกับสุนัขพันธุ์ ดัลเมเชียน เป็นลายที่พบบ่อยที่สุด
การพัฒนาสายพันธุ์ Holstein ที่สำคัญในปัจจุบัน อยู่ในพื้นที่ 2 จังหวัด ทางตอนเหนือของฮอลแลนด์เหนือ และฟรีสลันด์ ซึ่งตั้งอยู่ทั้ง 2 ฝั่งของอ่าวทะเลน้ำตื้น Zuider Zee โดยมีลักษณะดั้งเดิม คือตัวสีขาวของชาวนาตาเวียนและฟรีเชีย ซึ่งเป็นชนเผ่าที่มีชีวิตอยู่ประมาณ 2,000 ปีก่อน
กระทั่งผู้นำเข้าไปยังอเมริกา โดยผู้เพาะพันธุ์ชาวแมสซาชูเซตส์ชื่อว่า Winthrop Chenery ที่ได้ซื้อวัวจากชาวดัตช์เมื่อปี ค.ศ. 1852 แต่หลังจากนำเข้าวัวไปประมาณ 8,000 ตัว ก็เกิดโรคระบาดในยุโรป ส่งผลให้การนำเข้ายุติลง
กระทั่งภายหลังปี 1857, 1859 และ 1861 ช่วงปลายทศวรรษที่ 1800 มีผู้เพาะพันธุ์รายอื่นๆ หลายคน เข้าร่วมการก่อตั้ง สมาคมโฮลสไตน์ในอเมริกา หรือชื่อทางการว่า Holstein-Friesian Association of America โดยมีวัตถุประสงค์หลัก คือการบันทึกสายพันธุ์ [1]
โฮลสไตน์เป็นวัวขนาดค่อนข้างใหญ่ และถูกยอมรับอย่างรวดเร็ว จากเครื่องหมายสีที่เป็นเอกลักษณ์ รวมถึงการผลิตน้ำคุณภาพยอดเยี่ยม โดยมีลักษณะทั่วไป ดังนี้
ที่มา: Holstein Characteristics [2]
วัวพันธุ์โฮลสไตน์ อยู่ในฐานการผลิตน้ำนม ที่มีมูลค่าสูงของโลก โดยคิดเป็น 83% ของวัวในออสเตรเลีย, 94% ของวัวในแคนาดา และ 93% ของวัวในอเมริกา ซึ่งเกษตรกรชาวออสเตรเลียเกือบ 10,000 ราย เลือกเลี้ยงวัวสายพันธุ์นี้
ซึ่งมีระยะให้นมลูกเฉลี่ย 300 วัน คิดเป็นถึง 18,000 ลิตร โดยในส่วนปริมาณของนม ประกอบด้วยไขมัน 3.82% และโปรตีน 3.21% และเป็นที่รู้กันดีว่า สามารถได้นมได้ 3 ครั้งต่อวัน และคิดเป็นมากกว่า 30,000 กก. ต่อ 1 ปี
ถึงแม้โดยปกติแล้ว จะเรียกสายพันธุ์รวมๆ ว่าโฮลสไตน์ แต่ก็มีคนบางกลุ่ม ที่เลี้ยงและตั้งชื่อเล่นให้ แถมยังมีชื่อเสียงไปทั่วโลกอีกด้วย ยกตัวอย่างเช่น
ที่มา: Notable Holsteins [3]
การซื้อ-ขายโฮลสไตน์จากเนเธอร์แลนด์ ในไทยแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ พันธุ์วัวสำหรับรีดนม และพันธุ์วัวเนื้อ ซึ่งมีเกณฑ์ราคาไม่เท่ากัน ดังต่อไปนี้
ราคาพันธุ์วัวสำหรับรีดนม
ราคาพันธุ์วัวเนื้อไม่เน้นน้ำนม
ที่มา: ราคาวัวแต่ละประเภท ราคาวัวตัวละเท่าไหร่? (วัวนมโฮลสไตน์) [4]
วัวโฮลสไตน์ เป็นวัวจากเนเธอร์แลนด์ ที่มีมูลค่าทั้งในเรื่องของเนื้อและนม ซึ่งครองอุตสาหกรรมโคนม ตั้งในยุโรป จีน ไปจนถึงอเมริกา ซึ่งถือว่าเป็นสายพันธุ์ ที่มีอายุยาวนาน และสร้างกำไรให้กับผู้เลี้ยงได้สูง แต่ค่าตัวก็แพงมากเช่นกัน ขายในไทยสูงถึง 200,000 บาทต่อตัว