ริงเทลลีเมอร์ (Ring-Tailed Lemur) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ในตระกูลลิง จำพวกลีเมอร์ ที่มีถิ่นกำเนิด เฉพาะในเกาะมาดากัสการ์ (Madagascar) ซึ่งเป็นเกาะที่เป็นบ้าน ของสัตว์สายพันธุ์ ที่ไม่สามารถพบได้ ที่อื่นในโลก ริงเทลลีเมอร์เป็นหนึ่ง ในสายพันธุ์ลีเมอร์ ที่โดดเด่นที่สุด เนื่องจากลักษณะ หางยาวที่มีลายปล้อง สีขาวสลับดำ ซึ่งทำให้เป็นที่จดจำได้ง่าย
ริงเทลลีเมอร์ มีขนาดตัวที่ค่อนข้างเล็ก น้ำหนักเฉลี่ยอยู่ที่ ประมาณ 2-3.5 กิโลกรัม และความยาวลำตัว ประมาณ 39-46 เซนติเมตร หางของมันยาวกว่าลำตัว โดยมีความยาว ประมาณ 56-63 เซนติเมตร หางที่มีลายปล้องขาวดำ ของริงเทลลีเมอร์ ไม่ได้ใช้เพื่อปีนป่ายต้นไม้ เหมือนลิงชนิดอื่น ๆ
แต่ใช้สำหรับ การทรงตัว การสื่อสาร และเป็นเครื่องหมาย บ่งบอกอัตลักษณ์ ของแต่ละตัว ขนของริงเทลลีเมอร์ มีสีเทาหรือเทาอมขาว ทั่วลำตัว ใบหน้าเป็นสีขาว พร้อมกับวงกลมสีดำ รอบดวงตา และจมูกที่แหลมเล็ก ซึ่งเป็นลักษณะเด่น ของลิงจำพวกลีเมอร์
การจำแนกประเภททางวิทยาศาสตร์
ที่มา: “Ring-tailed lemur” [1]
ริงเทลลีเมอร์เป็นสัตว์สังคมสูง ที่อาศัยอยู่ในกลุ่ม ที่เรียกว่า “troops” ซึ่งมีสมาชิกตั้งแต่ 5-30 ตัว โดยมีเพศเมีย เป็นผู้นำกลุ่ม พฤติกรรมการใช้ชีวิต ของพวกมัน เป็นแบบออกหากิน ในตอนกลางวัน (diurnal) ซึ่งแตกต่าง จากลีเมอร์ชนิดอื่น ที่มักออกหากิน ในเวลากลางคืน พวกมันสามารถ ปรับตัวให้ใช้ชีวิตได้ ทั้งบนต้นไม้ และบนพื้นดิน
โดยมักใช้เวลาบนพื้นดิน มากกว่าลีเมอร์ชนิดอื่น ริงเทลลีเมอร์มีวิธีการสื่อสาร ที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น การสื่อสารด้วยเสียง โดยใช้เสียงร้อง แจ้งเตือนอันตราย หรือสื่อสารในกลุ่ม และการใช้กลิ่น จากต่อมบริเวณข้อมือ และใต้ท้อง เพื่อกำหนดอาณาเขต และแสดงสถานะในกลุ่ม
ริงเทลลีเมอร์เป็นสัตว์ กินพืชเป็นหลัก (herbivore) โดยอาหารส่วนใหญ่ ประกอบด้วยผลไม้ หลากชนิด เช่น มะเดื่อ และผลเบอร์รี่ ใบไม้ที่อ่อนนุ่ม ดอกไม้ และเปลือกไม้ ซึ่งเป็นแหล่งไฟเบอร์ที่สำคัญ
บางครั้งริงเทลลีเมอร์ อาจกินแมลง หรือแมงมุมขนาดเล็ก เพื่อเสริมโปรตีน โดยเฉพาะในช่วงที่ผลไม้ มีอยู่น้อยตามฤดูกาล ความสามารถในการกินอาหาร หลากหลายชนิด ช่วยให้พวกมัน ปรับตัวกับสภาพแวดล้อม ที่เปลี่ยนแปลงได้อย่างดี
ริงเทลลีเมอร์ ถูกจัดให้อยู่ในสถานะ “ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง” (Critically Endangered) ตามบัญชีแดงของ IUCN เนื่องจากการทำลาย ถิ่นที่อยู่อาศัย การล่าจับเพื่อการค้าสัตว์เลี้ยง และผลกระทบ จากการเปลี่ยนแปลง สภาพภูมิอากาศ ป่าบนเกาะมาดากัสการ์ ถูกทำลายอย่างรวดเร็ว เพื่อการเกษตร และการตัดไม้
ส่งผลให้ถิ่นที่อยู่ ของริงเทลลีเมอร์ลดลงอย่างมาก องค์กรอนุรักษ์หลายแห่ง กำลังพยายามช่วยเหลือ ริงเทลลีเมอร์ผ่านการฟื้นฟูป่า การสร้างพื้นที่อนุรักษ์ และการส่งเสริมความรู้ ให้กับชุมชนท้องถิ่น เกี่ยวกับความสำคัญ ของสัตว์ชนิดนี้ ในระบบนิเวศ [2]
ลีเมอร์ชนิดนี้ ไม่ได้มีความสำคัญ เฉพาะในเชิงระบบนิเวศเท่านั้น แต่ยังมีบทบาท ในวัฒนธรรม ของมาดากัสการ์ โดยปรากฏในเรื่องเล่าพื้นบ้าน และตำนานต่าง ๆ ของชาวมาลากาซี เช่น การเป็นตัวแทน ของความสมดุล ระหว่างธรรมชาติ และมนุษย์
ในด้านการศึกษา ริงเทลลีเมอร์เป็นหนึ่งในสัตว์ ที่ถูกใช้เพื่อกระตุ้นความสนใจ ของเยาวชน เกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และความหลากหลาย ทางชีวภาพ ผ่านโปรแกรมการเรียนรู้ ในโรงเรียน และสวนสัตว์ทั่วโลก
สรุป ริงเทลลีเมอร์ ไม่เพียงเป็นสัตว์ ที่มีความน่ารัก และเอกลักษณ์เฉพาะตัว แต่ยังมีความสำคัญอย่างยิ่ง ต่อระบบนิเวศ ของมาดากัสการ์ การอนุรักษ์ริงเทลลีเมอร์ จึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อรักษา ความหลากหลายทางชีวภาพ และความสมดุล ในธรรมชาติ ของเกาะแห่งนี้
